Lúc mới qua Melbourne, mình được giới thiệu làm việc cho một văn phòng thiết kế nhỏ của người Việt ở North Melbourne. Mừng lắm, vì có được chỗ kiếm cơm. Mình làm nghề kiến trúc, tính ra từ năm 2001, đến thời điểm đó, năm 2016, tức là hơn 15 năm kinh nghiệm, lăn qua lộn lại cũng kha khá vị trí, từ khởi đầu là họa viên cho đến chief architect cho một công ty nhượng quyền quốc tế, với rất nhiều dự án lớn nhỏ, nên cũng được xem là có nghề. Nhưng rõ ràng, mình phải chấp nhận bắt đầu lại từ đầu, vì kiến trúc và xây dựng ở Úc khác biệt rất lớn với Việt Nam.

Nhớ những bản vẽ đầu tiên ở Melbourne, bị quẹt đỏ hết cả mấy trang giấy A3, cứ như sinh viên năm nhất đi sửa bài, thỉnh thoảng cũng chạnh lòng, nhưng biết chặng đường này chắc chắn phải đi qua, vậy thì chỉ có cách chấp nhận và cố gắng mỗi ngày. Công việc đầu tiên kết thúc sau 5 tháng vì nhiều lý do, nhưng may mắn là không phải là do năng lực của mình.

Lúc nghỉ việc, cũng là lúc chủ hộ chuẩn bị sinh, nên thời gian đó, toàn tâm toàn ý ở nhà “hộ đê”. Đến khi đê điều đã ổn định, mình bắt đầu tìm việc trở lại, và gian nan bắt đầu.

Ở Việt Nam, mỗi khi muốn tìm job mới, mình lại phải cậy nhờ việc quan hệ. Ý mình là quan hệ lành mạnh, chính xác hơn là quan hệ công việc. Hmm, cũng không chính xác lắm, nhiều lúc cũng phải quan hệ xã hội – hic, túm lại là phải có quan hệ, nói nôm na trong tiếng Anh là network. (Haiz, tự dưng dịch sang tiếng Anh là ý trong sáng hẳn). Nhưng ở bên này, mới chân ướt chân ráo, lấy đâu ra “nét quợt”, nên chỉ có thể lướt web để apply hồ sơ. Hồi đó, mỗi ngày chắc mình apply tầm 5 jobs trên SEEK, viết cover letters nhiều đến mức sau này chỉ cần copy paste thay tên vị trí công việc.

Lúc đầu tràn đầy tự tin, portfolio mình khá khủng, nếu so với quy mô công trình ở bên này, vì mình từng làm khá nhiều công trình có quy mô lớn ở Việt Nam, chung cư cao tầng, resort, khách sạn… thì so với nhà ở hay văn phòng ở Melbourne thì rõ ràng mình overqualified. Và đây chính xác là điểm yếu của mình. Bất kỳ một công ty nào bên này, cũng đòi hỏi local experiences, và quan trọng hơn là similar experiences, tức là kinh nghiệm tương tự. Mình chỉ có thể dựa vào 3 tháng làm quen với công việc lận lưng và một cái portfolio hổng liên quan, thì kết quả đương nhiên không nói cũng biết. Mà hồi đó đâu có ai nói gì.

Thời gian đầu, 10 hồ sơ gửi đi, thì có tầm 4 phản hồi. Mỗi lần có tin phản hồi là một lần hy vọng, mỗi lần nhận lời interview là một lần hồi hộp và hào hứng. Có những lần đi phỏng vấn ở ngay city, trong những tòa văn phòng to vật vã, người phỏng vấn nồng hậu, nhiệt tình, ánh mắt trìu mến, làm chàng trai ngây thơ xây bao mộng đẹp. Thế nhưng phản hồi ngày càng thưa thớt, “thư gửi đi mấy lần mà hồi âm không thấy”, “từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ”.

Càng đi phỏng vấn nhiều, mình càng hiểu rõ con đường phía trước càng lúc càng hẹp. Một trong những rào cản lớn, bên cạnh local experiences chính là tiếng Anh của mình. Dù nỗ lực, nhưng thành thật mà nói trình độ tiếng Anh của mình những năm đầu thực sự không đủ để có thể hoàn thành tốt một cuộc phỏng vấn. Vậy nên, sau những hào hứng, mong đợi ban đầu, cứ mỗi lần phỏng vấn kết thúc, mình hiểu là mình đã bị loại ngay từ vòng gửi xe.

Có thể mình không may mắn nhưng những công ty nhận phỏng vấn mình, đều dường như không sẵn lòng đón nhận một nhân sự chưa có local experiences, và tiếng Anh chưa tốt như mình, vì có lẽ họ nghĩ rằng họ sẽ phải mất thời gian để training, mà không biết mình có thể đáp ứng được công việc không.

Thời gian cứ lặng lẽ trôi, còn mình thì vẫn cứ lặng lẽ apply. Nhưng mình biết rằng, không thể trông đợi vào mỗi việc ngồi apply hồ sơ và đợi phỏng vấn được. Nên mình bắt đầu tìm việc bằng các kênh khác, hồi đó có trang Upwork, mình hay lên đó săn các việc liên quan đến thiết kế và drafting. Đó là một kênh khá thú vị, kiểu như chợ lao động, bạn tạo tài khoản, portfolio về những gì bạn có thể làm, còn khách hàng đăng lên các công việc họ cần làm, chi phí dự kiến. Mỗi lần bạn nhận việc thành công, khách hàng trả tiền cho bạn, còn Upwork charge fee trên số tiền khách hàng trả. Phí của nó cũng cao, hình như 15-25% gì đó, mình không nhớ nữa, nhưng hồi đó mình cũng kiếm được vài job nhưng thu nhập không đáng kể.

Một cơ hội công việc khác lại đến, lần này lại tiếp tục nhờ quan hệ. Một quan hệ vốn không hề liên quan. Một lần tụ tập với những người bạn mới quen trên fb của chủ hộ, hội các bà mẹ thuê thợ chụp hình cho mấy đứa nhóc ở Melbourne Museum. Vì cũng từng chụp choẹt, nên mình đi mượn máy ảnh của một người bạn, đi làm tay máy phụ. Sau khi về nhà, mình gửi một số ảnh của mình chụp cho hội chủ hộ, vì ấn tượng (chắc tại góc chụp lạ), nên nhà mình được mời tham dự một buổi tiệc ở nhà một người bạn mới. Và nhờ đó, mình nhận được một việc bán thời gian, chuyên vẽ 3D cho công ty của chồng người bạn đó. Việc này giúp cho gia đình mình đủ sống trong một tháng. Nhưng sau đó, công ty của bạn này vướng một drama rất lớn, nên việc của mình cũng đứt đoạn.

Nhưng dù sao, qua việc này, mình thấy rõ rằng, đôi khi, có những cánh cửa, bất ngờ mở ra trong những khi bạn hoàn toàn không toan tính.

Trở lại với thực tại, những job nhận được trên Upwork hay các mối quan hệ vẫn không đủ trang trải chi phí, và quan trọng hơn là cảm giác bấp bênh, và không ổn định. Hồ sơ tìm việc tiếp tục được rải đi, CV tìm đủ mọi cách để upgrade, nhưng, mọi việc dường như đều xa tầm với.

Hồi đó Werribee mới bắt đầu phát triển, những khu đô thị mới mọc ra, công trường tấp nập. Mỗi khi có dịp lái xe qua, mình đều tự nhủ, giá như mình được vào làm trong công trường, dù bất kỳ việc gì, mình cũng cam lòng. Nhưng, vì tiếng Anh không đủ, quan hệ cũng không nhiều, cũng chưa rành kỹ thuật thi công, quan trọng nhất là không đủ tự tin, nên mình vẫn chần chừ.

Sau vài tháng, ngân sách bắt đầu cạn kiệt, áp lực tìm việc tăng lên. Mình tự nhủ, phải chấp nhận rằng, có thể mình trước mắt, mình phải chấp nhận làm những việc không liên quan đến chuyên môn của mình. Quan trọng là phải tồn tại.

Sau những đêm vừa trằn trọc, vừa bồng con, vừa cân đo đong đếm, suy nghĩ thiệt hơn, để tìm xem mình còn điểm mạnh nào để có thể kiếm sống nuôi gia đình, mình hiểu ra rằng không còn con đường nào khác. Đến nước này, mình chỉ có thể cậy nhờ vào điểm mạnh lớn nhất của mình mà thôi: Nhan sắc!

Sau khi đã hạ quyết tâm, mình lên mạng nghiên cứu, tìm kiếm các nơi tuyển dụng liên quan và nộp hồ sơ. Trong vòng chưa đầy 24h, có người liên lạc lại, sau khi phỏng vấn sơ bộ, hướng dẫn bổ túc hồ sơ, họ đồng ý nhận mình làm, với điều kiện mình phải nộp police check và đóng bảo hiểm.

Sau khi mình báo tin, chủ hộ thảng thốt đến không thốt nên lời, nhưng cũng ráng điềm tĩnh hỏi, anh có chắc anh làm được việc đó không?

Mình gật đầu tự tin. Làm cleaner thôi mà, có gì khó đâu.

Nói thì nói thế, nhưng mình cũng suy nghĩ lung lắm. Ở nhà, xét về việc gọn gàng và ngăn nắp, mình là tấm gương mà chắc chắn chủ hộ không muốn mấy đứa nhỏ noi theo. Nhưng thôi kệ, có bảo hiểm rồi, lương cũng không tệ, tầm 28-30$/h. Rồi chủ yếu dọn dẹp nhà trống để trả nhà, nên chắc mình cũng không gặp nguy hiểm gì đến nhan sắc.

Hai ba ngày sau, police check đã hoàn thành, chỉ còn mỗi việc đóng bảo hiểm nữa là sẵn sàng lên đường. Nhưng đến lúc này thì mình lại phân vân, nên đóng bảo hiểm theo tháng hay cả năm. Viễn cảnh một năm sắp tới dấn thân vào giới xô chậu này bất chợt khiến lòng trai nao núng.

Khi mình vẫn đang cân nhắc, lòng đầy mơ hồ, thì một cuộc điện thoại gọi đến.

Giọng một người đàn ông vang lên...

Nói không ngoa, đây chính là cuộc gọi làm rẽ ngoặt cuộc đời đáng lẽ dấn thân vào xô bít của mình.

Vậy chuyện gì đã xảy ra, người đàn ông đó là ai, phải chăng là hồng nhan tri kỷ? Rốt cuộc, nhan sắc của mình có làm nên chuyện hay không? Hy vọng các bạn (và admin) vẫn còn kiên nhẫn để trông chờ tiếp kỳ sau.

Cre: Dao Tang Luc